Opgericht in 1875 in Deventer, Koninklijk sinds 1975

De cricketclub Utile Dulci (U.D.) is op 13 oktober 1875 opgericht door een aantal gymnasiasten o.a. door J.R. Dickson Romijn, een Engelse jongen, die een aantal jaren in Deventer onderwijs volgde. In 1894 wordt naast cricket overgegaan op de voetbalsport. De naam van de vereniging verandert in: D.C. en F.C. (Deventer Cricket en Football Club) Utile Dulci. Het is de oudste nog bestaande veldsportvereniging in Nederland. De naam Utile Dulci is afkomstig uit een versregel van Horatius. “Utile Dulci” betekent: het nuttige met het aangename verenigen.

De leden kwamen niet alleen van het gymnasium, maar later ook van de H.B.S. en van de Middelbare Koloniale Landbouw School (later Rijks Hogere Landbouw  School met een tropische- en een Nederlandse richting), die in 1912 in Deventer gevestigd werd. Veel studenten van buiten Deventer werden lid van Koninklijke U.D. Aanvankelijk vertrokken vele afgestudeerden naar Nederlands Oost Indië. Zij konden via het in 1916 opgerichte clubblad, Het U.D.-Kanon, de relatie met de vereniging onderhouden. 

Zodoende kon het motto van de vereniging: “De band, die bindt” echt inhoud gegeven worden. Na de 2e Wereldoorlog vertrokken vele oud-landbouwers vooral naar andere tropische delen van de wereld; samen met de geëmigreerde oud-leden in o.a. Australië en Nieuw Zeeland bleven zij via Het U.D.-Kanon in contact met de club. 

De opheffing van Het U.D.-Kanon in 2016, na 100 jaargangen, betekent een gevoelige slag voor “De band, die bindt” gevoelens.  Digitale communicatie beleef je toch anders, dan een tastbaar clubblad.

Er zijn ook voorbeelden van leerlingen van de landbouwschool, afkomstig uit vroegere koloniale gebieden  van Nederland), die lid werden van Koninklijke U.D., we denken bijvoorbeeld aan Bas Jouwe (voetbal / Nieuw Guinea ),  Waldi Essajas (voetbal / Suriname ), Binoud Kalloe (cricket / Suriname ), Duncan Seko(cricket / Papoea Nieuw Guinea).

Het sportterrein lag van 1875 tot 1887 in weilanden rond de stad, van 1887 tot 1943 in de uiterwaarden van de IJssel, de “Ossenweerd”. Zeer opvallend op dit terrein was de kleedkamer op palen. Dat was nodig vanwege de regelmatig hoge waterstanden van de IJssel. Bij ieder doelpunt voor de club werd het kleine kanon afgeschoten. De naam van het clubblad is hiervan afgeleid. Van 1943 tot  1963  werd er gespeeld op het terrein “Bergweide”. De kleedkamer op palen markeerde ook dit terrein. Daarna was tot 1995 het terrein “Koerhuisbeek” het speelveld. In augustus 1995 werd de huidige accommodatie, “Het Schootsveld”, gelegen in Deventer – Oost door de club in gebruik genomen. Op dit sportpark maakt men gebruik van vier voetbalvelden, twee cricketvelden en een trainingsveld ter grote van een wedstrijdveld.

Na de invoering van voetbal binnen U.D. in 1894, door een fusie met de vereniging Excelsior, kwamen de cricketactiviteiten op een laag pitje te staan. Na een aanlooptijd werd Koninklijke U.D. een gerenommeerde eerste klasser in het oostelijke-/zuidelijke voetbal. In het seizoen 1907 – 1908 werd de beslissingswedstrijd om het kampioenschap van Nederland van het Haagse Quick verloren. Het doek voor Koninklijke U.D. in de eerste klasse viel in 1925. Pas in 1997 kwam de verenging via de nacompetitie weer terug in de eerste klasse. In het seizoen 1999 – 2000 werd zelfs promotie naar de hoofdklasse afgedwongen. In 2004 volgt degradatie naar de eerste klasse. De jaren daarna waren sportief weinig succesvol. Na nog 4 degradaties speelt men in het seizoen 2017 – 2018 in de 5e klasse van het zondag voetbal.

In het seizoen 2020 – 2021 wordt besloten over te stappen naar het zaterdag voetbal (4e klasse). Wegens de Corona pandemie werd dat seizoen niet uitgespeeld. In het seizoen 2021 – 2022 eindigde men als laatste in deze laagste klasse van het zaterdag voetbal.

De cricketafdeling is sinds de jaren zestig van de vorige eeuw sterk gegroeid. Langzaam maar zeker stoomde de eerste selectie naar de Hoofdklasse van de KNCB, met als hoogtepunt in 1990 het landskampioenschap. In dat jaar werd met zeven heren teams, één damesteam en vier jeugdteams deelgenomen aan de KNCB-competitie. Dat de afdeling veel ups en downs kende, blijkt uit het feit dat in 2003 slechts één team in de competitie speelde. Na de afsplitsing van een aantal cricket spelende leden in 2005, die verder gingen onder de naam C.C. Salland, heeft de Koninklijke U.D.  vanaf 2007 geen eigen senioren team meer in de competitie. De jeugd speelt samen met de jeugd van C.C. Salland in de competitie.

Overigens maakt de C.C. Salland wel gebruik van de cricketfaciliteiten die in 1995 door de Koninklijke U.D. zijn aangelegd op “Het Schootsveld”, waaronder het eerste Nederlandse graswicket. C.C. Salland speelt in het seizoen 2022 weer op het hoogste niveau, de Topklasse, nadat men in 2021 kampioen werd  in de Hoofdklasse.

Ook de sporten hockey en atletiek zijn enige tijd door de leden van Koninklijke U.D. beoefend. In 1909 werd Koninklijke U.D. lid van de Nederlandse Hockey Bond. In 1910 en 1911 stond het team in de halve finale om de Zilveren Hockey Bal, maar verloor deze wedstrijden. In 1971 vindt de laatste reünie plaats van de oud-hockeyers. 

In datzelfde decennium werd atletiek beoefend. Van 1915 t/m 1918 is op de verschillende afstanden van het hardlopen, individueel en door de estafette-ploeg het Nederlands Kampioenschap behaald.

Bij de viering van het 100-jarig bestaan in 1975 werd de vereniging onderscheiden met het predicaat “Koninklijk”, voor haar grote stimulerende invloed op de ontwikkeling van de veldsport in Nederland en de cricketsport in het bijzonder.

De vereniging telt in 2022 ca. 350 leden/donateurs.

Naschrift

Dat vele oud-U.D.-ers / landbouwers  naar Nederlands-Indië trokken is af te leiden uit het onderzoek van de Koninklijke U.D. archief commissie naar het aantal oud-U.D.’ers  / landbouwers dat in Nederlands-Indië is overleden als gevolg oorlogshandelingen (Japanse bezetting) en de daaropvolgende onafhankelijkheidsstrijd. Dit aantal bedraagt 18 personen. In Nederland zijn door oorlogshandelingen gedurende de 2e wereldoorlog 24 leden omgekomen.

Hun namen zijn opgenomen op het landelijke voetbal monument van overleden KNVB-leden in Zeist. In totaal komen 2212 namen van KNVB- oorlogsslachtoffers op dat monument voor. De 18 Koninklijke U.D. slachtoffers uit Nederlands-Indië zullen aan deze lijst worden toegevoegd.

Koninklijke U.D. heeft een belangrijke rol gespeeld in de sportuitwisseling met andere landen in Europa. Zo speelde het voetbalteam in de beginjaren van de 20ste eeuw (1903–1910) in en tegen Duitse, Engelse en Franse tegenstanders. Bij de cricketsport legde Koninklijke U.D. als eerste in Nederland contacten met Denemarken in 1947 en 1948.

Koninklijke U.D. voetbal heeft 3 internationals geleverd: Jan Kok (1908), David Wijnveldt (1912 – 1914, 13x), de straat van ons sportcomplex is naar hem genoemd en Dolf Scheeffer (1927). De eerste 2 genoemden, namen als voetbal international deel aan de Olympische  Spelen in resp. Londen en Stockholm.

Eind 70 ‘er en 80’er jaren van de vorige eeuw leverde  Koninklijke U.D. een 7-tal cricket internationals,  Steven Lubbers is hiervan de bekendste als oud-aanvoerder van het Nederlands XI-tal. Verder Eduard Abendanon, Dick Bekedam, Cees en Tjebbe Ruskamp, Bart Lubbers en Jop Werle.

In het Clubhuis hangen 2 vaandels. Het cricket vaandel dateert van 1885 en het voetbal vaandel van 1900.